Dün Dow Jones’un 120’ci yaş gününü kutladık. Yola 12 hisse ile çıkan bu endeks o zamanın ABD ekonomisini yansıtacak şekilde dizayn edilmişti. Adını WSJ’nin de önemli isimlerinden olacak olan (Charles Bergstresser) Charles Dow ve Edward Jones’dan aldı. Bu şirketler American Cotton Oil, American Sugar, American Tobacco, Chicago Gas, Distilling and Cattle Feeding, General Electric, Laclede Gas, National Lead, North American, Tennessee Coal Iron and RR, U.S. Leather ve United States Rubber’dı****. Hemen farkına varacağınız üzere şu anda geriye sadece GE kalmış durumda. Ancak GE de zamanında (1898de) endeksten çıkmıştı. 1907’den bu yana aralıksız endekste. 30 şirkete çıkması ise 1928 yılında oldu. Bu tarihe kadar bir ortalama olan (hala asıl adı Dow Jones Ind. Average’dır) olan endeks bu tarihten sonra “endeks” oldu. DJI şu anda market cap değil de fiyat ağırlıklı olan tek büyük ABD endeksidir. Karar komitesi hem geçmiş değerlerle tutarlı olması hem de dotcom çılgınlığı gibi balon dönemlerinde endeksin aşırı çarpılmaması nedeni ile bu uygulamayı değiştirmeyi düşünmediklerini açıkladı.
Endekse tarih boyunca 120’nin üzerinde şirket girip çıkarken US Steel hem adi hisse hem de preffered hissesi ile aynı anda endekse girmeyi başarmıştır. Bu yaşına rağmen DJI en eski endeks değildir. 3 Temmuz 1884’te Charles Dow Ulaştırma Endeksini 11 demiryolu şirketi ile kurmuştu. Bu iki endeks Dow Teorisinin de omurgasını oluşturur (ama iskelet daha detaylıdır).
Peki Dow hisseleri için kullanılan Blue Chip (yani sağlam kaliteli hisse) terimi nasıl ortaya çıktı? Literatüre göre 1923 veya 1924 yılında DowJones çalışanlarından Ginggold şimdi Merrill Lynch olarak bilinen şirkette hisse bandını takip ederken 200-250 dolarlık şirketleri görünce ofise gidip “”write about these blue-chip stocks/ blue chipler hakkında yazacağım” demiştir. Kumar masasında en yüksek fişleri temsil eden bu terim böylece borsaya da girmiştir.
Dow 1929 zirvesini ancak 1954 yılında 1000 seviyesini 1974 yılında ve 10000 seviyesini de 1999 yılında aşabilmiştir. En büyük günlük düşüş 1987 çöküşünde puansal düşüş ise 2008 krizinde yaşanmıştır.
Son olarak; Ataşehirdeki araziyi burası dağ başı diye almaktan vaz geçen büyük büyük dedeniz şayet 1896 yılında Dow endeksinde 1 dolar yatırmış olsa bugün sizin hesabınızda ne kadar olacaktı sorusunun cevabı burada.
Kime ne oldu:
Şant Manukyan
Müdür | Uluslararası Piyasalar Hisse Senetleri ve Türev
