Cumhuriyetçilerin her iki kanadı birden ele geçirmesi ile her 2 yılda bir duyduğumuz bir konu daha yüksek sesle telaffuz edilmeye başlandı: Vergi affı. Malum başta Apple (geçenlerde ihraç ettiği bono dikkatinizi çekmiştir) olmak üzere ABD şirketlerinin yurtdışında tuttuğu ciddi bir miktar var. Bu para gerçekten ABD doları dışı bir para birimi cinside tutuluyor da vergi affı ile dolara çevrilerek dolar trendine destek mi verecek yoksa zaten büyük kısmı dolar bazında da (ikincisi) etkisi daha sınırlı mı kalacak daha sonra tartışabiliriz. Ben daha ziyade vergi affı için var olan argümanın, yani “yatırımlar artar, işsizlik azalır ve zaten vergilendiremediğimiz karın en azından bir kısmını az bir oranla da olsa vergilendirebiliriz”‘i tartışmak istiyorum.
Bu defa vergi barışının özellikle destek bulmasının bir nedeni de aşağıda gördüğünüz ulaşım yatırımları için ayrılan fonun sıfırlanmış olması.
Daha önce Federal Hükümet fona destek verirken 2013 bütçe savaşları neticesinde bu fonlama imkanı ortadan kaldırıldı ve yatırımlar mecburen askıya alındı.Bu nedenle vergi barışı arkasına bir rüzgar daha aldı.
Vergi Barışı Nedir?
ABD şirketleri ve iştirakleri yurtdışında kazandıkları karı yurtiçine getirmedikleri “repatriate” sürece vergiden muaf kalıyor. Dolayısı ile artan bir trendde ABD şirketleri karlarını yurtdışında yapıyor veya yapar görünüyor.2013 yılında (sonra oranlar biraz değişti ama ana fikir aynı) biri demokrat biri cumhuriyetçi iki senatör yaptıkları çalışmada yasada kurumlar vergisi 35% ve hatta eyalet vergileri ile 39.2% olsa da iyi bir vergi danışmanı ile reel de ödenen oran 12% ile 16.9% oluyor….
Şu anda elimizdeki en iyi örnek 2004 AJCA yasası ile beraber çıkartılan “dividend repatriation tax holiday” şirketler 35% ve bulundukları ülkede ödedikleri vergi oranının farkı kadar değil 5.25% ödeyecekti. Daha sonra reel oranın 3.7%ye düştüğünü gördük. IRS verilerine göre geri getirilen oran 362bn dolar (toplamın 45%si) vergi barışına giren de 312 bn dolar oldu.
Elimde, ekte paylaştığım, tarafsız bir organ olan Vergi Komitesinin ABD Senatosuna gönderdiği çalışma mektubu var. Mektupta bahsedilen vergi barışı üzerinden gidildiğince ilk iki yıl bütçede olumlu rakamların ardından 2016’dan sonra etkinin negatife döndüğü görülüyor. Bu uygulamanın neden orta uzun vadede negatif olduğu da 4 ana madde üzerinden paylaşılmış.
2004 yılında en çok kar transfer eden 15 şirket , aralarında Hp-14.5 bn , Pfizer 37 bn,Ford,85 bn , Merck 15.9 bn ve Honeywell 2.7 bn , 2004-7 yıllarında 21,000 kişiyi işten çıkartırken ciddi buybackler yapmış. Önlem olarak şirketlerin buyback yapmasını yasaklamak var. Ancak vergi indirimini savunanlar yatırımların nakit azlığı nedeni ile yetersiz olduğunu söylerken şu anda şirketlerin buyback miktarının rekor seviyelerde olduğunu kaçırıyor. Yatırımlar dünyanın hiç bir yerinde parasızlıktan değil ekonomik durum ve talep nedeni ile artmıyor.
Yukarıda sıraladığım şirketlerin özelliği ne? İlaç ve tech şirketleri olmaları veya ABD GDP’sine de artık giren intellectual property/fikri mülkiyet konusunda avantajı olan ve bu nedenle uluslararası zıplamaları kolay yapan şirketler. Bu nedenle olası bir vergi barışı ağırlıklı bu tip şirketleri destekleyeceğinden adil değil itirazları var.
Şu detaylı raporda da görebileceğiniz üzere(What Happens After a Holiday? Long-Term Effects of the Repatriation Provision of the AJCA) şirketler vergi barışından sonraki yıllarda ABD dışı merkezlerde tuttuğu karı çok daha arttırmayı tercih ediyor.
Bu konu daha çok tartışılır ancak etkileri basit bir yaklaşımlar xxx bn para, Y para biriminden X’e dönecekmiş kadar vanilla ve kısa vadeli olmayacaktır.
Tarihte bugün:
9 Kasım Alman tarihinde önemli bir yer tutar. 1918’de bugün Kayzer tahtını bırakmak zorunda kalmıştır ve Wiemar Cumhuriyeti (ekte Philipp Scheidemann ilan ediyor) ilan edilir. 1923’te Nazilerin bira salonu darbesi,1938’de Kristal gece felaketi ve 1989’da Berlin duvarının yıkılması. Ki bugün Euro’nun sorunlarının temelinde duvarın yıkılması ile resesyona giren bileşik Alman ekonomisinin toparlanması için uygulanan ekonomik politikalar vardır (değindiğim için bu kez bahsetmeyeceğim) .
- Dünya Savaşından kaldığımız yerden devam edersek Erzberger’in liderlik ettiği Alman heyeti Kayzerin devrildiği haberi ile halen yetkili olup olmadıklarını bilemediklerinden General Foch’un teklifine cevap veremez durumda kendilerine ayrılmış trende bekliyorlar.
Şant Manukyan
Müdür | Uluslararası Piyasalar Hisse Senetleri ve Türev
