Dünyadaki örneklerinin daha çok Amerika ve Kanada’da yoğunlaştığı finans laboratuvarları 1997 yılında Bentley Üniversitesi’yle hayata geçirilmiş olup günümüzde sayıları 330’u aşmıştır. Bu süreç içinde birçok üniversite iş dünyasına daha yakın olabilmek, öğrencilerini finans dünyasına akademi yıllarında hazırlayabilmek adına gerekli girişimleri yapıp bu laboratuarlardan bir tanesini kendi yerleşkelerine kazandırmak için çalışmıştır.
Bugün gelinen noktada ise ekonomi ve finans dersleriyle beraber yürütülen merkezlerde öğrenciler hisse senetleri, tahvil, emtia gibi finansal enstrümanlarda nasıl işlem yapılabildiğini sanal portföyler aracılığıyla uygulamalı olarak öğrenebilmekteler bunun yanısıra finans sektöründe bu işi yapan profesyonellerin tecrübelerinden de faydalanma imkanı bulabilmektedirler.
Baktığımız zaman finans ve iş dünyası akademik çevreyle karşılıklı etkileşim içinde kalarak beraber hareket etmelidir. Akademisyenlerin yapmış olduğu araştırmalara günlük hayattaki uygulamalarda yer verilirken aynı zamanda iş dünyasının karşılaştığı sorunlar ve sahada elde ettikleri bulgular da daha teorik düzlemde değerlendirilerek finans dünyasına ışık tutacak yeni araştırmaların çıkış noktası olmalıdır. Örneğin 2002 senesinde Ekonomi dalında Nobel Ödülü’nü Tversky ile beraber “Decision Making Under Uncertainty” alanında yaptığı çalışmalarla esasen psikolog olan Kahneman almıştır. Ekonominin en temel varsayımlarından biri olan insanların kendi çıkarları doğrultusunda rasyonel tercihler yapabilecekleri ve yaptıkları varsayımına karşı çıkan çalışmalarıyla bu ödüle layık görülmüş olmaları her türlü ekonomik faaliyet içerisinde insan faktörünün ne kadar önemli olduğunu bir kez daha bize göstermektedir. Tversky; geleneksel ekonominin insanları oldukça rasyonel ve duygusallıktan uzak olduğunu gördüğünü ve hatta adeta birer bilgisayar gibi herhangi bir kontrol problemi yaşamadan hesaplamalar yaparak kararlar alabildiklerini varsaydığını söyleyerek çalışmalarına temel oluşturan kısmı açıklamaktadır.
Her ne kadar kişilerin analizleri ve beklentileri işlem yaparken karar vermenin temelini oluşturuyor olsa da aslında verdiğimiz her karar, yaptığımız her işlem, bizim piyasaya karşı verdiğimiz psikolojik tepkimizin bir sonucudur.
Biz de İş Yatırım olarak buradan yola çıkarak hem gençlerin finansal okur yazarlığını artırabilmek hem de üniversite eğitimleri süresince edindikleri teorik bilgileri uygulamaya geçirebilmeleri için 2013 yılında TradeMaster Kampüs’ü bir sosyal sorumluluk projesi olarak başlattık. Üniversitelerle Finans Sektörünün buluşması olarak da nitelendirebileceğimiz bu proje içinde önde gelen üniversiterlerle işbirliğine giderek üniversitenin uygun gördüğü ve her öğrencinin yararlanabileceği bir alanda gerçek zamanlı verilerle sanal yatırım işlemleri gerçekleştirebilecekleri merkezleri kurduk. Oluşturduğumuz bu merkezlerle öğrencilerin kendilerini ve işlem yapma tarzlarını olabildiğince erkenden tanımalarına olanak tanıyarak bu piyasalarda gerek çalışan gerekse yatırımcı olarak verdikleri kararlarda psikolojik faktörlerin etkilerinin azalmasını sağlamayı hedefledik. Her üniversitede bir öğretim üyesi bu projeyi sahiplenip derslerle entegrasyonunu sağladı. Özellikle öğretim üyelerinin bu desteğiyle Portföy Yönetimi gibi bazı dersler tamamen bu merkezle yürüdü. Hatta yılda iki kere düzenlediğimiz TradeMaster Yatırım Ligi olarak adlandırdığımız yarışmaya katılıp işlem yapılması dersin bir parçası oldu.
TradeMaster Kampüs ile öğrenciler Borsa İstanbul çatısı altında bulunan pay senetlerinde ve vadeli işlem kontratlarında sanal ortamda alım satım yapabiliyorlar. Bu işlemler sadece Türkiye ile de sınırlı olmayıp yurtdışı piyasalar işlem platformumuz TradeMaster International’ın demo programı aracılığıyla Amerika, Almanya, İngiltere, Japonya ve Kanada gibi dünyanın önde gelen 26 borsasındaki hisse senetlerini ve emtia borsası olarak da adlandırılan Chicago Mercantile Exchange’deki altın, petrol, pamuk, mısır gibi bir çok emtia’nın vadeli işlem ve opsiyon kontratlarını da kapsamaktadır. Ayrıca foreks piyasasında en çok işlem yapılan eurusd, usdgbp, usdjpy çiftlerinin ve türk lirası işlemlerinin de dahil olduğu 34 paritede kaldıraçlı işlemlerin nasıl yapıldığını görerek uygulama fırsatına da sahip oluyorlar.
Bunların yanısıra portföy yönetimi, vadeli piyasalar, sabit getirili menkul kıymetler gibi ürünler, Birleşme-Devralma, Özelleştirme gibi kurumsal finansman ya da Temel ve Teknik Analiz gibi araştırma konularıyla ilgili olarak uzman arkadaşlarımız üniversitelerin ilgili derslerine konuk konuşmacı olarak katılıp öğrencilere okulda öğrenmiş oldukları bilgilerin gerçek hayatta nasıl işlediği hakkında da detaylı bilgi veriyorlar.
2013 yılında Bilkent ve ODTÜ ile başladığımız bu projeye 2014 yılında Yaşar, İzmir Ekonomi ve İstanbul Bilgi Üniversiteleri, 2015’de ise İstanbul, Kemerburgaz, Kültür ve Marmara Üniversiteleri dahil oldu. TradeMaster Kampüs projemize 2016 yılında Maltepe, Yeditepe, Manisa Celal Bayar, Ar-El ve Okan Üniversiteleri’ni de katarak devam etmeyi planlıyoruz.
TradeMaster Kampüs projesi kapsamında hem finansal farkındalığın arttırılması hem de proje dahilindeki merkezlerin “yaşayan” yapılar olarak cazibelerini sürdürebilmeleri için yılda iki kere üniversiteler arası portföy yönetimi yarışması olarak da adlandırabileceğimiz TradeMaster Yatırım Ligi’ni organize ediyoruz. Yarışma süresince gerçek datalar ile piyasaları takip etme ve işlem yapma imkanı bulan öğrenciler bilgi ve tecrübelerini de test edebiliyorlar. İlkini 2014 Nisan ayında 6 üniversite, 19 takım, 51 kişi ile gerçekleştirdiğimiz yarışmanın 2015 Aralık ayında ise dördüncüsünü yeni üniversite ve öğrencilerin katılımıyla 12 üniversiteden 112 takım ve 321 kişinin katılımıyla düzenledik. Bundan sonra da mart-nisan ve kasım-aralık dönemlerinde olmak üzere yılda iki kere düzenlemeyi planladığımız yarışmalarda hem katılımcıların hem de işlem yapılabilecek ürünlerin sayısını da artırmayı hedefliyoruz. Yarışmacılar bugüne kadar BIST-100 paylarında, VIOP kontratlarında ve gösterge tahvilde işlem yaptılar. Önümüzdeki dönemlerde ise piyasadaki iki ihraççıdan biri olduğumuz Varant işlemlerini de yarışmaya dahil etmeyi planlıyoruz. Dereceye girecek öğrencilere ise İş Yatırım’da staj olanakları olmak üzere çeşitli ödüller vererek genç neslin finansal piyasalarda bilinçli yatırım yapması teşvik edilecektir.
Yarışmaya katılım için o üniversitenin TradeMaster Kampüs projesinde olmasına da gerek yok, gruplarını kuran öğrenciler öğretmenleri aracılığıyla bizimle iletişime geçip katılım sağlayabilirler. 
Bilgilerin sağlamlaştırılması için İş Yatırım olarak bu merkezleri tecrübelerimizle destekleyerek öğrencilerin finansal becerilerinin iş hayatına atılmadan yükselmesine yardımcı olmayı istiyoruz. Uzun soluklu bu tip projelerin ciddi bir emek gerektirdiğinin de farkındayız. Türk sermaye piyasalarının öncü ve lider kurumu olarak bu alanda da bir ilki gerçekleştirmekten mutluluk duyuyoruz.
Sinem Cireli
Müdür | Pazarlama
Bu yazıyı, Capital Dergisi’nin Ocak 2016 sayısında İş Yatırım’ın katkılarıyla hazırladığı Geniş Açı ekinden de okuyabilirsiniz.