Küresel krizi geride bırakalı yedi yıla yakın zaman geçti. Ancak uygulanan olağandışı genişleyici maliye ve para politikalarına rağmen küresel büyüme halen kırılgan bir konumda. Dünya ekonomisi ABD ekonomisinin önderliğinde uçan tek motorlu bir uçak görünümü çiziyor. Avrupa ve Japonya finansal krizden çıktı ama büyüme hızları %1,0-1,5 bandını aşamıyor. Gelişmekte olan ülkelerin büyüme oranlarında (Hindistan hariç) kriz öncesine göre 2-3 puanlık gerileme söz konusu.
Londraa��da toplantA�lardan fA�rsat bulduAYumuzda British Museuma��u ziyaret ettik. SaAY kA�sA�mda 
gA�rülen BankacA�lA�k-Para bA�lümünde A�ektirdiAYim bir fotoAYrafta, panoda a�?kaAYA�ta�? paralar var. üzerinde a�?Bu yazA�yA� a�?paranA�na�? üzerine basmak, kaAYA�da basmaktan daha ucuza�? yazA�yor. Elbette geliAYmiAY bir ekonominin Zimbabwe olmasA� sA�z konusu deAYil, ancak paranA�n içindeki metalin ondan daha deAYerli olduAYu (bakA�r rallisinde) günler de yaAYanmadA� deAYil…
MBS PiyasasA�na giriAY:
A�nce FEDa��in alA�m yapmayA� tercih ettiAYi piyasayA� biraz tanA�yalA�m (rahat okunabilecek kA�vamda tuttum). FEDa��in MBS almasA�nA�n birkaA� nedeni olduAYunu düAYünüyorum:
1. Daha A�nceki analizlerimde bahsettiAYim üzere, FED bono piyasasA�nA�n önemli bir kA�smA�nA� portfA�yünde tutuyor. Bu piyasadan daha fazla alA�m yapmasA�; hem teminat piyasasA�nA�, hem de likiditeyi bozacaAYA�ndan fazla bir seA�im AYansA� yoktu.
2. FED konut piyasasA�nA�n a�?depresseda�? seviyelerde olduAYuna inanA�yor ve direkt olarak müdahale etmek istedi.
3. CDSa��ler azalarak da olsa A�alA�AYmaya devam ediyor. FED bu soruna cA�züm bulmak istedi.
FED en pahalA� seviyelerden alA�m yapacak:
YukarA�daA� Fannie Mae ve ABD5-10 yA�llA�k spreada��ini görüyorsunuz. Spread tarihi diyebileceAYimiz seviyelere gerilemiAY durumda. AAYaAYA�da ABX endeksini görüyorsunuz (subprime). Yani bir nevi ve doAYal olarak FED frontlandA�.
A�AAYaAYA�daki tablo FEDa��in alA�m yapma potansiyeli olan agencya��lerin ihrac seyrini gA�steriyor. Daha A�nce aldA�klarA�ndan gelen geri dA�nüAYleri de MBSa��lere yatA�racaklarA�nA� biliyoruz. Bu durumda 40+25bn dolar yani 65 bn dolarlA�k bir MBS alA�mA� sA�z konusu olacak. Bu miktarA� aylA�k ihraA�larla karAYA�laAYtA�rdA�AYA�mA�zda FEDa��in ciddi bir % alA�m yapacaAYA�nA� ve neden frontlandA�AYA�nA� anlA�yoruz.
MBS PiyasasA�na GiriAY:
Piyasa büyüklüAYü yaklaAYA�k 9 trilyon dolar (ancak hepsi agency deAYil, sanA�rA�m agency 5.2 trilyon civarA�nda), bilanA�osuna baktığımızdaA� FEDa��in AYu ana kadar yaptA�AYA� operasyonlar sonucu aldA�AYA� miktar 843 milyar dolar olarak gA�rünüyor.
MBSa��in oluAYumunu yukarA�daki tabloda gA�rebilirsiniz. Kabaca bir banka, alA�cA�ya mortgage satA�yor ve genelde benzer nitelikli mortgagea��larA� bir havuzda toplayarak menkulleAYtiriyor. Veya bu kredileri bir trusta��a satA�p onlar tarafA�ndan menkulleAYtirilmesi sA�z konusu olabilir. YukarA�da belirttiAYim gibi 14 trilyon dolarlA�k mortgage piyasasA�nA�n 9 trilyon dolarlA�k kA�smA� menkulleAYtirilmiAY durumda.
PiyasanA�n Agency (burada kastA�m Fannie Mae, Freddie Mac ve Ginnie Mae) ve diAYerleri olarak daAYA�lA�mA�nA� ise aAYaAYA�daki grafiklerde gA�rebilirsiniz:
MBS Tutanlar Kim (Agency):
AAYaAYA�daki tabloda daAYA�lA�mA� görüyorsunuz. Bu iAYten elbette belli bir oranda mortgage A�demesi olanlar veya mortgage almayA� düAYünenler faydalanacaktA�r. Ancak bunun limitli olmasA� kaA�A�nA�lmaz, zira hem oranlar zaten dipte, hem de ABD tüketicisi halen 100% borA�lu. AAYaAYA�daki kesimlerse bu iAYten a�?kara�? ediyorlar. AylA�k TIC verisine baktığımızda da dA�nem dA�nem A�A�kA�AYlar olmasA�na rağmen nette yabancA�larA�n da alA�cA� tarafta olduAYunu görüyoruz.
a�?We don’t have a trillion-dollar debt because we haven’t taxed enough; we have a trillion-dollar debt because we spend too mucha�? Ronald Reagan
Devam edecek…
Azant Manukyan
Müdür YardA�mcA�sA� | Uluslararası Piyasalar