Kalbin normalden yavaş veya hızlı çalışmasına ritim bozukluğu (aritmi) deniliyor ve kardiyak ölümle (ani kalp durması) sonuçlanabilecek ağır rahatsızlıklara yol açabiliyor. Bu yüzden ciddiye alınarak tedavi edilmesi gerekiyor.
Dünya Sağlık Haftası’na da daha çok var. Nereden çıktı bu aritmi muhabbeti demeyin. Ekonominin kalbi olarak tanımlayabileceğimiz sanayi üretimi verilerinde uzun süreden beri aritmi belirtileri görülüyor.
İşgünü sayısı ve mevsimselliğe göre düzeltilmiş aylık sanayi üretimi verisinin gösterdiği oynaklık endişe verici boyutlarda. Sanayi üretiminin 2005-2012 dönemi için ortalama yıllık büyüme oranı %4,1, oynaklığı ise %8,8 düzeyinde.
Söz konusu oynaklığın ne kadarı küresel krizle Türkiye ekonomisindeki dalgalanmalar nedeniyle, ne kadarı sanayi üretimi endeksinin metodolojisinden ve iş günü sayısı, mevsimsellik gibi faktörlerin tam olarak düzeltilememesinden kaynaklanıyor söylemek zor.
Ancak ekonomi yönetiminin, uzmanların ve piyasa oyuncularının oynaklığı, ortalama değerinin iki katı olan bir seriye her ay bakarak Türkiye’nin durumunu değerlendirmesi ve bir nevi ekonomi toto oynamak zorunda kalması bizi rahatsızlık ediyor.
İyi olacak hastanın doktor ayağına gelirmiş diyelim. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Cuma günü ekonomideki gelişmeler nedeniyle güncelliğini kaybeden sanayi üretimi verisinde çok önemli değişiklikler yaptı.
TÜİK tarafından yayınlanan yeni seride 2005 olarak alınan baz yılı 2010 olarak değiştirilirken, görüşülen iş yeri sayısı 4850’den 5067’ye, izlenen ürün sayısı 1382’den 1868’e çıkartıldı.
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırma işlemlerinde yöntem değişikliğine gidildi. Doğrudan hesaplama yöntemi yerine dolaylı hesaplama yöntemine geçildi. Bu sayede ekonomik faaliyet bazında mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış endekslerin ağırlıkları ile genel endekse ulaşılabilecek.
Yapılan çalışma sonrasında imalat sanayinin ağırlığı 4 puandan fazla azalarak %81,5’e gerilerken madenciliğin ve elektrik üretiminin payı sırasıyla %6,1’e ve 12,4’e yükseldi. İmalat sanayi alt kalemleri içinde tekstil ve giyim eşyalarının payı 5 puan gerilerken, gıdanın , metal ürünleri ve makine imalatının payı arttı.
Yeni seri sanayi üretimindeki oynaklığı azaltacak mı? Yeni doğan çocuğa don biçmek doğru olmaz.
2005 – 2012 dönemi için yayınlanan yeni seri uzun dönemli ortalama ve oynaklıklarda önemli bir farklılığa yol açmadı. Ortalama büyüme %4,1’den %4,2’ye yükselirken, oynaklık %8,8’den %8,6’ya düştü.
Ancak TÜİK’in hakkını verelim. Yeni seri 2009 sonrası oynaklıkda önemli ilerleme sağladı. 2010-2012 dönemi ortalama büyüme %8,2’den %8,3’e yükselirken, oynaklık %5,8’den %5,1’e geriledi.
Bize ayrılan yerin sonuna geldik, toparlayalım. TÜİK’in Türkiye ekonomisini daha iyi temsil eden bir sanayi üretimi serisi oluşturulması çalışmasını, gerek küresel piyasalarda artan dalgalanma, gerekse ekonomi yönetiminin izlediği aktif ekonomi politikası, TÜİK’in ürettiği verinin doğru, hızlı ve nitelikli olmasını zorunlu kılıyor.
Serhat Gürleyen, CFA
Direktör | Araştırma