Avrupa’nA�n pek çok Bölgesinde (Yunanistan, A�skoA�ya, A�ngiltere) yerel seA�imler olmasA�na rağmen aynA� zamanda 22 MayA�sta baAYlayan ve pazar günü sona erecek olan A�Avrupa Parlamentosu seA�imleri de gerA�ekleAYtirilecek (751 koltuk iA�in). Avrupa Parlamentosu AB’nin secimle iAY baAYA�na gelen tek organA�. BirliAYin büyük ülkeleri, Almanya, A�ngiltere ve Fransa’da, kapalA� liste adA� verilen bir sistem üzerinden seA�im gerA�ekleAYecek. SeA�men isimlere deAYil partilere oy verecek ve partiler kiAYileri belirleyecek.
A�lginA� bir AYekilde bu kez Avrupa Parlamentosunda AB’ye AYüpheci yaklaAYan partilerin net bir rakama ulaAYmalarA� ve Parlamentoda çok daha gür bir sese kavuAYmalarA� mümkün gA�rünüyor.
Parlamentonun Avrupa komisyonunu atama, uluslararası anlaAYmalarA�n imzalanmasA�nA� engelleme ve hatta bütA�eyi bile bloke etme yetkisi olmasA� nedeni ile a�?Euroscepticlera�? yani birliAYe AYüphe ile yaklaAYanlarA�n ne A�lA�üde zafer kazanacaAYA� kritik. 2007’de yani kriz A�ncesinde bile üye yurttaAYlar arasA�nda pozitif imajA� sadece yüzde 52 olan AB’ye destek AYu anda yüzde 31 seviyesinde. Negatif ise yüzde 15a��ten yüzde 28a��e yükselmiAY.
AslA�nda Euro AYüphecileri grubu 4’e ayrA�lA�yor.A�
1. Grup aAYA�rA� saAYcA� olarak tanA�mlanabilecek gA�A�men karAYA�tA� ve demokrasinin kendisini de sorgulayan partiler.A�
2. Grup demokrasi ile sorunu olmayan ancak ulusal yetkilerin devinden yana olmayan ve sA�nA�rlarA�n geri gelmesini savunanlar.A�
3. Grup muhafazakarlar ki euro ve sA�nA�rlar üzerine farklA� gA�rüAYleri var.A�
4. Grup sol AYüpheciler. AAYA�rlA�klA� olarak birliAYin AYu haline karAYA� A�A�kA�yorlar.
Bu dA�rtlü secim sonucunda 200-220 civarA� koltuk kazanabilir. Bunun 123 adedi saAY aAYA�rlA�klA� 55 adedi sol aAYA�rlA�klA� 20+ civarA� da A�talyan 5 YA�ldA�z hareketine ait olmasA� bekleniyor.A�
Bu rakam GeertWilders ve Le Pen’in hedeflediAYi “kendini imha eden parlamento” yaratA�lmasA�na izin vermez. Ancak merkez saAY ve sol beraber hareket etmediAYi sürece hiA� bir adA�m atA�lamamasA�na neden olabilir. AynA� durum AB AYüphecileri iA�in de geA�erli. Pek çok partiden oluAYmuAY bir bloktan bahsettiAYimiz iA�in bir arada hareket etmeleri oldukA�a zor gA�rünüyor.
Bu merkez partiler iA�in bir avantaja dA�nüAYebilir. Ancak parlamento en verimli A�alA�AYmasA� gereken zamanda en verimsiz performansA�nA� gA�sterebilir. A�te yandan tek korku AB parlamentosunun yapA�sA� deAYil. SA�z konusu Euro AYüpheci partiler dA�rt ülkede en büyük parti konumunda. Bu A�dA�rt ülke Yunanistan (Syriza belediye seA�imlerini A�nde gA�türüyor) Polonya,Hollanda ve A�ek. A�A�ngiltere (N. Faragea��A�n ekonomi ile ilgili bazA� gA�rüAYlerini isabetli buluyorum), Danimarka, A�talya, Avusturya, Fransa, Finlandiya ve Macaristan’da da ciddi oy potansiyeline sahipler. A�Bu durum yerel politikalarA� da baskA� altA�nda tutarak hükümetlerin daha “az birlik sever” hareket etmesine neden olabilir.
Azüphecilerin mevzi kazanmasA� kA�sa vadede sert bir AYekilde fiyatlanacak bir geliAYme deAYil. BelirttiAYim gibi a�?AYüphecia�? baAYlA�AYA�nA�n altA�na ABa��nin devam etmesini savunanlar olduAYu gibi daAYA�lmasA� gerektiAYini de savunanlar var. Bu nedenle kimse panik olmayacaktA�r. Ancak zaten iAYleyiAYi benzerlerine oranla (ABD, Avustralya vs) çok daha etkisiz ve sorunlu olan Avrupa BirliAYi biraz daha zor bir AYekilde ortak karar alacaktA�r. ReformlarA�n hala tam gerA�ekleAYmediAYi, ECBa��nin bile karar almakta zorlandA�AYA�/geciktiAYi bir ortamda Parlamentonun daha da uzlaAYA�lmaz bir hal almasA� tabuta A�akA�lacak son A�ivi olmasa da A�ivilerden birisi olarak kayda geA�ecektir. Yerim kalmadA�AYA� iA�in Ukrayna BaAYkanlA�k seA�imlerine deAYinmiyorum. Bu kA�sa vadeli fiyatlamalarA� daha sert etkileyebilecek bir geliAYme olacaktA�r.
Konu A�zetle budur, realize olacak gibi olduAYundan detaylandA�rmak üzere…
Azant Manukyan
Müdür | Uluslararası Piyasalar