Aslında tüm olan biten içinde (özellikle doların değer kazanmasında) FED’in sabır kelimesini düşürüp düşürmeyeceği veya faizi Haziranda arttırıp arttırmayacağı sandığınızdan daha az rol oynuyor olsa da herkes doğrusunun bu olduğunu düşünüyorsa elbette ağırlığı da FED’in stratejisine vermemiz gerekiyor.
Düşecek, ama bir sor neden?
Yukarıda işsizlik oranını ve FED’in ekonomik projeksiyonlarında kullandığı alt ve üst beklenti sınırlarını görüyorsunuz. Geride kalan yıllarda aradaki makas önce kapandı ve nihayet oran bandın içine de girmeye başladı. O dönemde FED’in kendi çalışmalarını da kullanarak FED’in kendisi ve yancılarının üzerinde büyük gürültü koparttığı “Katılım oranında gerileme” konusunun dönemsel değil büyük ölçüde demografik ve yapısal olduğunu paylaştığım çok yazı olmuştu. Bugün her nasılsa Katılım Oranı yerinde çakılı olsa da ne FED’in ne de yancılarının ağzından bu nokta konu ediliyor.
Zaten daha önce de belirttiğim gibi Sabır kelimesinin kalkmasını bekliyorum. Bunun başta yukarıda paylaştığım gibi veri tabanlı gerekçeleri olduğu kadar 2014’ün şu popüler videosunda olduğu gibi psikolojik baskının da geçerli olduğunu düşünüyorum. Cari koşullar zaten sıfır faiz ve 4.5 trilyon dolarlık bir stratejiyi desteklemiyor. Altını çizmek istiyorum düşük faiz politikasını desteklemiyor demiyorum bu seviyeyi desteklemiyor diyorum. İlk çeyrekte gördüğümüz veriler ağırlıklı olarak yavaşlayan bir ABD ekonomisine işaret ediyordu. Ancak geçen yıl mevsim koşullarının yarattığı yavaşlamayı göz önünde bulunduracak olan FOMC büyümeyi tarif ettiği “solid” kelimesini yeniden “moderate/modest” olarak düşürmek istemeyecektir. Hizmet ISM’i kuvvetli genişlemesini sürdürüyor, ekonomini daha ufak bir kısmı olsa ISM imalat ise daha yavaş bir tempoda. Reel ücretlerdekuvvetli bir artış var ancak harcama seviyesi istenilen noktada değil. Şubat ayında Benzin fiyatlarının arttığı da göz önüne alınırsa çok büyük bir düzeltme de olmayabilir. AHE’de görmediğimiz (ama Mart verisinde göreceğimiz) artış ise diğer ücret göstergelerinde çoktan kendisini gösteriyor. Yellen’in işsizlik oranına 0.94 korale gereksiz istihdam göstergesi paketleri oluştururken bu noktaya hiç bakmıyor olması zor. Konut piyasası ile ilgili bir upgrade de söz konusu olmayacaktır.
Enflasyon konusunda bir baskı olmadığı aşikar. Son toplantıdan bu yana 10 yıllıklar 1.72%’den 2.12%ye 40 bps yükselmiş durumda. Büyük bir hareket. Ancak Breakeven ve 5Y5Y swaplarda yukarı hareketin çok daha sınırlı kaldığını görüyoruz.Yani enflasyon beklentileri stabilize oluyor ancak düşük seviyelerde. Yani son 9 ayda her defasında gördüğümüz “Tutanaklar pek bir güvercin canım” söylemlerine rağmen piyasa fiyatlaması gerek dolar gerekse FI’da pek öyle değil. Dahası Ocak toplantısı ve tutanaklar ECB, Yunanistan ve Çin gelişmelerini de tam kapsamıyordu. Euro bölgesi enf beklentileri Ocak 1.48% dibinden 1.74% seviyesine geldi. Ve ECB de kendisine o kadar güveniyor ki olmayacak bir büyüme hedefliyor. Ocak tutanaklarında gördüğümüz “faizler daha sonra artmalı” görüşünün ne kadar samimi olduğunun testi Yellen’in “fazla önem vermeyin” dediği noktacıkların dizilişinde olacak. 2015 noktacıkları daha az faize mi işaret ediyor? 2016-17 noktacıkları ise daha hızlı bir artışa mı işaret ediyor yoksa 2015 azalmasına rağmen değişiklik yok mu? Veya 2015’te de bir değişiklik yapılmayarak dün dündü mü denilecek?
FED şayet Sabırlı kelimesini kaldıracaksa bunun tek nedeni var. Temelde bugüne kadar açık çek vererek kendisini bağlayan FED’in kontrolü geri almak, Yellen’in de sevdiği kelime ile politikalarda “esnekliği” geri kazanabilmek. Bir nevi ön-görünebilirlikten (Bu arada Risk nedir Belirsizlik nedir?) vazgeçme. Bu esneklik ise FED’e iki seçenek sunabilir.
1-Piyasayı diken üzerinde tutmak ve her gelen iyi veri ile dıştan bir müdahale olmaksızın kendisini faiz artışına hazırlamayı sağlamak. Aksi durumda da hiç hareket etmemek.
2- 2 veya 3 toplantı sonrasında faiz artışına gitmek.
Birinci madde benim Hotel California olarak adlandırdığım durum “You can check-out any time you like,
But you can never leave! ” “İstediğiniz anda check out yapabilirsiniz ancak veriler izin vermediği sürece asla faiz arttıramazsınız, sonsuza kadar…” 2. madde ise The Final Countdown olarak nitelendirdiğim durum“We’re leaving ground (leaving ground) Will things ever be the same again?” “Kalkışa geçiyoruz, faizler artacak, işler bir daha hiç eskisi gibi olacak mı?”
Ancak sabır kelimesi kalksa bile şu da çok net. Yellen basın toplantısında bunun asla faiz artışı anlamına gelmediğini, enflasyon başta olmak üzere, ücretler, kuvvetli dolar ve global gelişmeler nedeni ile işlerinin zor olduğunun da altını çizecektir. Öyle ki sabır kalksa bile “Yellen çok güvercindi” şeklinde toplantıyı kapatabiliriz. Ancak orta vadede bu kelimenin kalkması çok daha fazla Volatilitenin gelmesi demek.
Fiyatlama açısından sabır kelimesinin kalmasının değil kalkmamasının etkili olacağını düşünüyorum. Bu nedenle kelime kalksa bile Yellen nötralizatörü büyük hareketlerin önüne geçecektir. Kalkmadığı taktirde ise Euro ve altın gibi son dönemin sert satış yiyen enstrümanları sert ve kalıcı olmayacak yükselişler gösterecektir.
Yellen Senato sunumunda Dolar endeksinin tarihi ortalaması civarında olduğunu söylemişti. Doğrusu da zaten bu. Dolar çok pahalı değil ancak son dönemde hızı abartılı ve bu FED açısından artık bir sorun olarak görülebilir. Peki doların yükseliş nedeni fiyatının (faiz) artma ihtimali mi yoksa miktarında azalma olma ihtimali mi?
Şant Manukyan
Müdür | Uluslararası Piyasalar Hisse Senetleri ve Türev
