Görünen o ki WSJ makalesinden sonra piyasa haftaya konuşacak olan FED başkanlarından QE’nin akıbeti üzerine sinyaller almaya çalışacak. Bernanke’nin “çocuklarda finansal bilinç” konuşmasına veya “FED yemekhanesinde sıraya kaynak yapan elemanları kınayan” açıklamalarına anlam yükleyerek alışa veya satışa geçen piyasa bu açıklamalara haklı olarak sert tepki verebilir. Özellikle tüm varlık sınıflarında gelinen fiyatlamaları göz önüne alırsak.
16’sından Raskin “Prospects for a Stronger Recovery” 18’inde Bernanke Brad Üniversitesinde “Economic Prospects for the Long Run” ve 22’sinde toplantı tutanakları (arttırırz/azaltırız kelimeleri düşen enflasyon için mi yoksa QE’yi bitirmek için mi kondu?) yakından takip edilecek unsurlar. Gelelim olası çıkış stratejilerine. Bu konu uygulama zamanı belirsiz olsa da şu ana kadar detaylı olarak tartışılmış bir konu. Nitekim Nisan 2011 tutanaklarına geri döndüğünüzde bu konunun detaylı olarak görüşüldüğünü okuyabilirsiniz.
FED’in harekete geçtiğinde nasıl bir stratejisi olacağını kaba hatları ile biliyoruz:
1- Önce geri dönen MBS/kuponlar vs nakitlerini yeniden yatırıma yönlendirmeyecekler (ve/veya doğrudan QE alım miktarı azalacak) .
2-Eş zamanlı olarak veya hemen peşinden vadesi gelen Hazine tahvilleri de reinvest edilmeyecek .
3- FOMC açıklamaları revize edilecek (extended period vb açık çek anlamına gelen kelimeler çıkartılacaktır)
4- Faizler arttırılmaya başlanacak (tutanaklarda çoğunluğun tercihi olarak belirtiliyor, sorun çıkarsa faiz indirimi fırsatı elde olacağı gibi balon yaratılması da engellenecek notu düşülmüş)
5-Ve nihayet FED varlık satışlarına başlayacak. Satışların önceden planlanan ve açıklanan bir şekilde yapılması söz konusu olabilir (alımlar gibi, ancak bu koşullara bağlı, hem Heisenberg’in (yani FED) belirsizlik prensibi ne olacak?) .
Elbette bunların dışında IOER (fazla rezervlere verilen faiz) ve taban ve ıskonto oranın tavan olarak kullanıldığı bir koridor yaratılması vb ince ayarları da tartışmışlardı.
Gelelim yine önemli ve içinde ipuçları bulabileceğimiz bir konuşmaya. Bu kez 2010 Şubatındayız ve Bernanke Finansal Hizmetler Komitesi önünde, konu çıkış stratejileri (2009’da da bu konuya değindiği konuşmaları mevcut).ST Louise FED şu şekilde özetliyor:
- “In designing its facilities, (FED) incorporated features…aimed at encouraging borrowers to reduce their use of the facilities as financial conditions returned to normal”
- “normalizing the terms of regular discount window loans”
- “passively redeeming agency debt and MBS as they mature or are repaid”
- “increasing the interest on reserves”
- “offer to depository institutions term deposits, which…could not be counted as reserves”
- “reducing the quantity of reserves” via “reverse repurchase agreements”
- “redeeming or selling securities in conventional open-market operations”.
Şu anda FED’den normal koşullar dışında likidite alan kalmadığından bazı maddeler zaten uyarlanamaz durumda. Ancak diğerleri tri-party repo gibi FED tarafından dönem dönem test edilmeye başlandı bile.
Son dönemlerde çok duyduğum önerilerden biri de FED’in hiç bir şey yapmadan beklemesi ve böylece zaman içinde yaşanacak itfalar neticesinde bilançosunu küçültmesi. Zira excess rezervler enflasyona yaratacak şekilde krediye kaydığında IOER arttırılarak müdahale edilebilir. Bu gerçekten de tüm piyasalar (finansal olanlar) için en huzurlu yol olabilir. Ancak linkte görebileceğiniz üzere vade yapısı FED’in 2020 ve hatta ötesine beklemesini gerektirecek bir halde. Malum Operation Twist ile kısa vadeli ne var ne yok uzun vade ile swap edildi. Bir diğer sorun hafta boyunca yerimde fazla oturamamam nedeni ile yorumlayamadığım Loan Survey’de görüldüğü üzere krediler giderek canlanıyor. Konut ve hisse piyasasındaki rally bankaları IOER’e tamah etmeyi zorlaştırdığı gibi olmaz ama olur da diğer MB’ler bilançolarını küçültmeye başlar ve FED bu sırada vadeyi bekliyor olursa Dolar ciddi baskı altında kalabilir. Son olarak FED’in rezervlere ödediği para şu anda 6 bn dolar civarında. Hem rezervleri tutup hem de faizleri yükseltirse bu yük daha da artacağından politik baskı söz konusu olacaktır.
Dolayısı ile bekleme stratejisi belki kısmen kullanılabilir ancak tüm portföy için mümkün değil. Tri-party repo çalışmaları da bu sorunu çözmeye yönelik zaten.
Çıkış stratejileri konusunu konu gerçekten ciddiye bindiğinde veya fiyatlanırsa daha detaylı olarak inceleyeceğim.
Şant Manukyan
Müdür | Uluslararası Piyasalar