Dikkatinizi çekmiş olabilir, piyasada da sorulan bir soru. Neden Pazar günü Yunanistan için standart bir Euro bölgesi toplantısı değil de AB toplantısı yapılıyor (kendi açıklamaları: herkesi ilgilendirdiği için).
Gerçek nedeni hakkında elbette bir bilgim yok ama makul bir teori paylaşabilirim. Zira geçtiğimiz günlerde avukatların işe çoktan karıştığı haberi çıktı bile.Önce artık herkesin bildiği nokta. Euro’dan çıkış diye açık bir madde yok. AB’den çıkış için ise Lisbon Anlaşmasının 50. maddesi var. Ancak bu madde bir ülkenin yani cari durumda Yunanistan’ın talebi ile olabiliyor. Tsipras’ın buna cesaret edebilmesi söz konusu olmadığına göre bu madde de konumuz dışında. Daha “gri” bir madde ise madde (2 ve) 7. Bu madde der ki şayet AB değerlerini aşındıracak bir adım atarsanız AB üyeliğinizi dondurabilir. Bu madde ile Eurodan çıkış arasında bir ilişki kurulup kurulamayacağı avukatların işi.
Yarın öbür gün ilginç bir durum olur ve kanunlara, regülasyonlara yazmamış oluruz düşüncesi ile AB’nin işleyişi anlaşmasında da bir madde var. 352 nolu bu madde der ki birlik yararına bir adım atılacaksa ve fakat bu anlaşmalarla tanımlanış değilse oybirliği olması durumunda bu adım atılabilir. Yani Yunanistan “ben Euro’dan çıkmak istiyorum” der ve diğerleri de “bizim için de iyi olur, senden de bunu bekliyorduk zaten” derse Euro’dan çıkabilir. Ancak Yunanistan’ın bunu demeyeceğini biliyoruz.*
Sorun tam olarak ne? Eğer Yunanistan bir anlaşmaya varamazsa bir noktada IOU, Y-Drahmi, Mevduat sertifikası vb bir alternatifi gündeme almak zorunda. Zira ECB ELA’yı kestiği anda sistem kilitlenecek ve bankaların kamulaştırılmasın/sermayelendirilmesinden günlük işlemlere kadar pek çok uygulama için yeterli “Euro” olmayacak.
Peki fiilen Euro’dan çıkmış veya ECB tarafından çıkartılmış bir ülkeye nasıl yardımda bulunulabilir? Veya kim yardım edebilir. İşte bu noktada AB ve “ödemeler dengesi yardımı” devreye girer. Dayandığı madde ise 143’tür. Macaristan, Latvia ve Romanya’nın ufak miktarlarda bu alternatifi kullandığını görüyoruz. Ancak unutulmaması gereken nokta yine bir program sunmak zorunda olduğunuz. Yani Yunanistan Euro’dan pratikte çıkıp sonra elini kolunu sallayarak bu maddeden faydalanamaz. Ancak anlaşmalı bir durumda bir süreliğine çıkıp, yardım alıp toparlandığında geri girebilir.
Kısacası bir AB toplantısı Grexit sonrası için atılacak adımların tartışılacağı bir toplantı görünümündedir. Ama dün akşam Obama Tsipras’a gerekeni söylemiştir zaten (bildiğiniz üzere Tsiprar kendi tekliflerini Obamaya sundu). Almanların borç silmeye sıcak bakması mümkün değil (ama o borç ödenemez) bu nedenle zaten şu anda EFSF üzerinden çok uzun ve düşük faizli olan kredilere benzer bir vade uzatma/oran indirme en olası senaryo. Ben bir iki ay sürecek bir iyimserlik ardından Euro’da 1.0460 dibini kıracak yeni bir satış dalgası bekliyorum. Dip 0.80 civarında oluşacaktır.
* FT’den faydalanılmıştır
Şant Manukyan
Müdür | Uluslararası Piyasalar Hisse Senetleri ve Türev
