Başlıkta gördüğünüz kelimeler 1. Dünya Savaşı sonunda argo bir şekilde Almanlar için Fransızlar tarafından kullanılan “Almanlar hepsini öder” anlamına geliyor. Neden bu başlığı attığımı 2. bölümde detaylandıracağım.
Geçen haftanın belki de en önemli gelişmesi ,ve kendisine çok az yer bulduğunu gördüm, Schauble’nin ECB’ye yaptığı salvo, AfD’nin ECB politikaları nedeni ile yükseldiğini söyledi ki Almanlar açısından bu 1929 sonrası Nazilerin yükselişine dair hatıraları canlandıracak bir söylem, ardından Draghi’nin ECB toplantısında yaptığı savunmaydı.
Daha hafif bir konu ise Trump’ın Yellen’e yeniden görev vermeyeceğini açıklaması. Daha heyecanlı yorumlar bunu “Trump Yellen’i kovacak, MB’ler hiç bir yerde bağımsız değildir” vs olarak yorumlamayı uygun buldu. Bir konuyu anlatmak istiyorsanız bildiğiniz tüm detayları, fikrinizi satmak istiyorsanız sadece bazı detayları vermeniz yeterli olur. Trump’ın söylediklerinin benzer bir versiyonunu bir önceki secim yarışında Newt Gingrich* Başkan Bernanke için söylemişti. Klasik bir secim sloganı.
Merkez bankaları hükümetleri fonlamak için oluşturulmuş kurumlardır. Bunu Paul Volcker söylüyor. Ve elbette FED başkanı da ABD Başkanı tarafından Senatonun onayı ile atanır. Doğal olarak Başkan kendine yakın görüşleri olan bir ismi atar. Buraya kadar zaten 100% bir bağımsızlık düşüncesinin çocukça olduğu belli oluyor. Ancak Başkan’ın atanmış bir FED Başkanı üzerinde yetkileri ve hatta kovması olayına gelince bir durun. Starbuck’ta arkadaşlarla otururken masaya tıklatarak “Adam koskoca ABD başkanı FED başkanını mı kovamayacak” diyebilirsiniz. Ama gerçek şu ki ABD başkanı bir bakanını FED başkanından daha rahat kovabilir. Çok daha rahat. Bırakın başkanı kovmayı 14 senelik süresi olan üyeleri bile kovamaz. Ve zaten bu üyeler görev sürelerinde kaçınılmaz olarak kendilerinden farklı düşünen bir ABD Başkan’ı ile çalışmış olmasına rağmen kovulmamıştır.
Neden kovulamayacağı da FED yasasının 10.2 maddesinde görülebilir. Kovmak için bir “nedene” gerek vardır. Ve bu neden asla “para politikasını beğenmiyorum” olmaz. Suç unsuru oluşturacak bir neden, fiziki bir yetersizlik vs bulması gerekir. Bunu haksız yere denediğinde de işi mahkemelere gideceğinden olay çok ciddi bir skandala dönüşür. Diğer alternatifi ise yine Gingrich’in zamanında söylediği gibi FED’i düzenleyen yasanın Senato yardımı ile değiştirilmesi olur ki o da çok zor.
Daha önce FDR zamanında bir bürokratın “politik anlaşmazlıklar nedeni ile görevden alınamayacağına dair davayı ve yakınlarda vefat eden Yargıc Scalia’nın şerh koyduğu Morrison vs Olson davası olarak bilinen davayı hükümet bürokrasi ilişkilerine örnek olarak verebiliriz.
Daha önce FDR zamanında bir bürokratın “politik anlaşmazlıklar nedeni ile görevden alınamayacağına dair davayı ve yakınlarda vefat eden Yargıc Scalia’nın şerh koyduğu Morrison vs Olson davası olarak bilinen davayı hükümet bürokrasi ilişkilerine örnek olarak verebiliriz.
Bir FED Başkanının kovulmasına** en yakın olay “FED’in görevi parti hızlandığında içkileri dolaba kilitlemektir” deyimi ile tanıdığınız ve en uzun FED başkanlığı yapmış olan William McChecney Martin’in JFK tarafından istifasının istenmesidir. Aldığı cevap ise hayır olmuştur…
Kısacası FED varoluş nedeni açısından bağımsız değildir ancak işleyişi açısından bağımsızdır. Görev süresi bittiğinde yeni bir aday atarsınız ve Arthur Burns’e benzer hareket etmesini umarsınız.
Sıkıldığınız için Almanya-ECB konusu birazdan ikinci bir yazı olarak paylaşacağım
WSJ* ve The American’dan** yararlandım
.
Şant Manukyan
Müdür | Uluslararası Piyasalar Hisse Senetleri ve Türev
