Uzun süre sonra ilk kez teoride bile kalsa FED’in faiz artışını tartışacağı bir toplantıya giriyoruz. Ve şunu da biliyoruz ki 2004 örneğinden farklı olarak ne bu toplantıda ne de bir başka toplantıda FED bir sonraki toplantı için sinyal vermeyecek. Yani T1 toplantısında faiz artışı T2 toplantısı içinde artış anlamına gelmeyecek. Bu gerçek “dot yani noktaları” Yellen bakmayın derse de demezse de çok önemli kılıyor. Önce FOMC açıklamasında ne tür değişiklikler olabileceğine bakalım:
- Ekonomik büyümenin geçici nedenlerle yavaşladığı açıklanmıştı. Bu cümle bir kademe yukarıya çekilerek ekonomik büyümenin makul bir tempoya döndüğünü/momentum kazandığı belirtecektir.
- İstihdam piyasasının toparlanması daha düşük bir tone çekilmişti bu kez “kuvvetli” olarak tabir edilecektir. Atlanta FED,ECI ve 3 aylık ortalama AHE kuvvetleniyor.
- İhracatta düşüş sona ermiş gibi duruyor ancak dolara dolaylı yoldan bir vurgu gerekiyorsa açıklamada yerini koruyacaktır. Konut piyasasında ve enflasyonda hafif toparlanmalar olsa da “şahin” diyebileceğimiz bir değişiklik söz konusu olmayacaktır.
- 2. Paragrafta kış yavaşlaması ile ilgili kısmı çıkartacak ve geçici faktörlerin etkisini yitirmeye başladığını vurgulayacaktır. Yunanistan konusunun kendisine açıklamada değil tutanaklarda yer bulmasını bekliyorum.
Son tutanaklardan FED içinde hala Haziran ayında faiz artışı bekleyen birkaç üye olduğunu biliyoruz. Bu nedenle yılın ilk şerhi bu toplantıda karşımıza çıkacak. Lacker en makul isim. Şayet Eylül toplantısı net bir şekilde potaya girmiş ise o zaman Güvercinlerden bir işin de karşı taraftan şerh koymasını bekleyebiliriz. Aday Evans olacaktır ancak bu ihtimali ilkine oranla daha düşük görüyorum.
Sonuç: FOMC açıklaması kısmen düzelen veriler nedeni ile 29 Nisan açıklamasından daha “şahince” olacaktır. Fiyatlamaya etkisi- nötr
Ekonomik Tahminler
Mart ayında açıklanan tahminleri bu linkte görebilirsiniz. GDP ve PCE’de Aralık beklentilerinde oranla net aşağıya revizyonlar yaşanmıştı. 1 Çeyrek GDP’si sonrası, ki son revizyonla 0.0% civarında olacak (ancak daha iyi aslında), Mart hedefinin de yakalanması zor görünüyor (2. Ç nowcastler 1.9-2.0% civarında). Bu nedenle 2015-16 hedefleri aşağıya çekilecektir. FED’in verimlilik rakamlarına da temkinli bir kötümserlikle baktığını düşünüyorum. Petrol ve dolarda görülen stabilizasyon, CPI hizmetlerde görülen yükseliş, ve ücretlerde toparlanma nedeni ile kısa vadeli PCE’de de yukarı revizyonlar olacaktır. İşsizlik oranında da revizyonlar olabilir ama FED “işine gelmediği” için orandaki değişimleri politikanın merkezine koymuyor.
Sonuç- Kötümser Mart beklentileri GDP hariç daha iyimser seviyelere çekilecektir. Fiyatlara etkisi-nötr
Noktalar- FED başkanlarının görüşü:
Mart ayında sabırlı kelimesinin düşürülmesine rağmen piyasanın en ufak bir korku hissetmemesinin nedeni noktalarda yaşanan topyekûn aşağı hareket oldu. Şayet medyan seviye olan 0.625%, yani yıl içinde 2 artış görüşü, toplu bir aşağı hareketle 1 faiz artışı gösterecek seviyelere çekilirse son derece güvercin bir sinyal olur. Aksi bir durum yani 3 faiz artışına denk gelecek bir nokta ortalaması görürsek bu kalan 4 toplantının 3’ünde faiz artışı anlamına geleceğinden panik yaratacaktır. İlki Dolar negatif, Altın,UST, Euro vs pozitif olurken ikincisi Dolar pozitif bir gelişme olur.
Kişisel beklentim önem bir değişiklik, yani 0.25 baza denk düşecek oranda, olmayacağı. 1.5% ve 1.25% seviyelerinde olan başkanlar doğal olarak görüşlerini azalan FOMC toplantılarına ayarlayarak ortalama seviyeyi aşağıya çekeceklerdir. Ancak az önce de belirttiğim gibi önemli olan aşağıya düşmesi değil. Tek bir faiz artışı seviyesine gerilemesi ve medyanın hareketi. İlginç bir şekilde bir de piyasada 1% seviyesinin hemen altında gördüğünüz 3 noktanın Yellen-Fischer-Dudley olduğu ve bu noktaların 1 veya 2 faiz artışı arasında nasıl hareket edeceği de tartışılıyor. Biraz fazla anlam yüklemesi olduğunu düşündüğümden kahve falına bakmayı tercih ederim. Benim daha merak ettiğim nokta geçen yıl 4.0%’dan 3.75%’e çekilen terminal oranda bir değişiklik olup olmayacağı. 4% geçmişin enf ve gdp’si üzerinden türetilen bir rakam ve gelecekte geçerli olacağından şüpheliyim. Bu nedenle 3.50%leri görebiliriz.
Sonuç: Ortalamanın hafif aşağıya düştüğü ancak halen yıl içinde 2 artışa işaret ettiği bir tablo. Fiyatlara etkisi-nötr. Aksi iki senaryoda yukarıdaki beklentiler geçerlidir.
Basın Toplantısı:
Şayet toplantının yazılı kısımları yukarıda bahsettiğim şekilde gelişirse heyecanlı ama temelde içinde bir sürpriz içermeyen bir FOMC olarak kalacaktır. Oysa Yellen’in bir şekilde her an faiz arttırabiliriz havasını yaymaya devam etmesi gerekiyor. Bu nedenle:
- 1 Çeyrek büyümesi ne kadar kayda alıyor (bence hiç almıyor-şahin)
- Ücret artışlarında bir trend başladığını düşünüyor mu ve “slack çok azaldı” gibi bir görüşü var mı? (evetse şahin değilse güvercin)
- Enflasyonda orta vadede 2%’ye doğru bir yükselişten ne kadar emin? ( 2. Maddeye cevapları evetse çok emin ve şahince bir duruş vice versa)
- Doların 1.12 civarında kalmasını yeterli görüyor mu yoksa hala ekonomik bir tehdit mi? (evetse güvercin)
- FED faiz arttırsın veya arttırmasın 10 yıllıkların (Nisan toplantısında 2.0%, şu anda 2.30%) ve topyekûn yukarı shift eden yield curve’ün hareketi bir “sıkılaştırmadır”. Yellen bunu nasıl okuyor (FED’in en büyük mea culpalarından bir tanesi 2004-07 döneminde uzun vadeyi etkilemek için daha agresif olmamaları)
- Haziranda faiz artışı gelmedi ancak Temmuz gibi bir basın toplantısız FOMC’de gelmesi olası mı? (evetse şahince bir açıklama).
- Dünya Bankası ve taze IMF faiz arttırmayı tavsiyesine reaksiyonu nasıl? Yunanistan krizi?
- Fischer’in çok defa tekrarladığı “faiz artırımı sıkılaştırma değil ulta gevşekten çok gevşek” politikaya geçiş görüşüne desteklemesi (güvercin).
- Artışların otomatik devam etmeyeceğinin altını çizmesi (güvercin).
- Portföyün küçültüp küçültülmeyeceğine dair açıklamalar.
Sonuç: Toplantının en kritik kısmı bence Yellen’in görüşlerini açıklayacağı bölüm olacak. Girişte belirttiğim gibi Yellen herhangi bir ayı işaret etmek istemeyecek ancak faiz artışına yakın olduğumuzu net bir şekilde piyasanın önüne koymak isteyecektir. Realist yaklaşımının nette azda olsa şahin algılanmasını bekliyorum.
Euro– 18 Haziran kritik bir tarih ancak 25-26 Haziran toplantılarında EB liderleri ikna edilirse ufak bir IMF gecikmesine rağmen sorun çözülebilir. Halen önce 1.1470 bekliyorum. 1.1050’nin kırılması görüntüyü değiştirir. 1.0470’in altında bir kapanışta düzeltme bitmiştir. Euro’da içinde bulunduğumuz düzeltme bittiğinde 0.80’e doğru yeni bir satış hareketi başlayacaktır.
Altın- 1180 destekte takılan altında güvercin bir Yellen 1210’a doğru bir harekete neden olur. Beklentim yıl içinde 1000’e doğru bir geri çekilme. 1175 ve 1143 kritik seviyeler.
S&P– Önce 200 günlük ortalaması 2045’a doğru bir gevşeme bekliyorum. Ancak 1.5 yıllık dönemi baz alırsak S&P çok (ama çok) daha yükselecek. Faiz artışları gelirken de yükseldiğini göreceğiz.
UST- 2.5% ile ilk tur tamamlandı. Hisse piyasasına gelecek sert bir satışla biraz daha gevşemesini bekliyorum. Ancak 3 çeyrekten sonra yeni ve daha uzun bir yukarı dalga başlayacak.
Şant Manukyan
Müdür | Uluslararası Piyasalar Hisse Senetleri ve Türev