Şirketler çoğunlukla finansal tablolar, denetim raporları, faaliyet raporları, kurumsal yönetim raporları, sürdürülebilirlik raporları ve derecelendirme raporları gibi dokümanlar aracılığıyla yatırımcılarına ve ilgili diğer menfaat sahiplerine bilgilendirme yapmaktadır. İlgili mevzuat gereği bu raporlardan bazılarının hazırlanması zorunluyken, sürdürülebilirlik gibi bazı raporların hazırlanması ise isteğe bağlıdır.
Şirketlerin bu raporları hazırlamak için ciddi mesai harcamasına karşın, yatırımcılar ve ilgili menfaat sahipleri, bu bilgi kaynaklarını çoğu zaman “dağınık” olarak görürler. Zira, son derece önemli olan bu tür konuların farklı raporlarda gösteriliyor olması, bilgiye doğrudan erişimi de zorlaştırmaktadır.
Buradan hareketle, Uluslararası Entegre Raporlama Konseyi (IIRC) farklı kaynaklarda bulunan bu önemli bilgileri daha öz ve verimli bir şekilde, fakat aynı zamanda içeriği küresel çapta kabul görmüş bir raporlama yöntemiyle biraraya getirmeyi hedeflemektedir.
IIRC tarafından oluşturulmaya çalışılan “Entegre Raporlama” basitçe, şirketlerin ve kuruluşların strateji, yönetim, performans ve hedeflerinin, faaliyet gösterilen sektörün ekonomik, sosyal ve çevresel faktörlerinin birbirleriyle bağlantısının da gösterildiği, fırsatların ve risklerin anlaşılır bir şekilde yazıldığı bir raporlama yöntemi olarak karşımıza çıkıyor.
Entegre Rapor’un özellikle;
- Organizyon,
- Yönetişim,
- Fırsatlar ve riskler,
- Strateji ve kaynak dağılımı,
- İş modeli ve
- Performans
konularında ikna edici seviyede yanıt verebilir nitelikte hazırlanması beklenmektedir. Bu konuların detaylarına baktığımızda ise özet olarak aşağıdaki unsurların öne çıktığını görüyoruz;
Organizasyonun Tanıtımı; şirketin misyonu, vizyon, etik değerleri, ortaklık ve yönetim yapısı, ana faaliyet kolları, ürün ve hizmetleri, piyasanın rekabet yapısı, piyasa payları, mali bilgileri, çalışan sayısı ve faaliyetlerini etkileyen içsel ve dışsal faktörlere ilişkin karşılaştırılabilir bilgi.
Yönetişim; şirketin lider kadrosu ve yönetim yapısı, yöneticilerin uzmanlık alanları ve çeşitliliği, stratejik karar alma prosedürleri, kurum kültürünün nasıl oluşturulduğu, yönetim kurulu ve üst yönetimde etik uygulamalarla ilgili kontrol mekanizmaların nasıl oluşturulduğu, risk yönetimi uygulamaları, kullanılan farklı sermaye kollarından (finansal, insan kaynağı, doğa vb) organizasyonun nasıl etilendiği, yasal düzenlemelerin üzerinde yönetişim uygulamalarının gerçekleştirilip gerçekleştirilmediği, değer yaratılmasında kullanılan teşvik ve ödüllendirme yöntemleri.
Fırsatlar ve Riskler; fırsat ve risklerin kaynakları, bunların gerçekleşme olasılıkları ile içsel ve dışsal etkileri ve ayrıca bu fırsat ve riskler için atılan adımlar.
Strateji ve Kaynak Dağılımı; şirketin kısa, orta ve uzun vadeli hedefleri, uygulamakta olduğu ve hedeflediği stratejiler, kaynak dağılımı planları ve hedeflere ulaşmanın nasıl ölçüldüğü.
İş Modeli; üretimde kullanılan girdilerin farklı sermaye kolları arasında nasıl ilişkilendirildiği, piyasada faaliyetlerin rakiplerine göre nasıl ayırt edilebilir kılındığı, müşteriye erişim ve dağıtım kanalları, gelir yaratılmasında önemli etkisi olan faaliyetler, inovasyon politikaları, iş modelinin değişikliklere karşı uyum sağlama esnekliği ile bütün bunların sonucunda yaratılan dahili ve harici değerler.
Performans; belirlenen hedefler, riskler ve fırsatlara dair sayısal göstergeler ve bu göstergelerin önemi ile gerçekleşme olasılıkları, organizasyonun insan kaynağı, finansal kaynak, üretim, fikri mülkiyet, doğal kaynak ile sosyal ve ilişki yönetimi gibi sermaye kollarına olan olumlu ve olumsuz etkileri, geçmiş dönem-cari dönem ile cari dönem-gelecek dönem arasındaki karşılaştırmalar ve beklentiler.
Entegre Raporlamanın esasen sürdürülebilirlik raporu ile kurumsal yönetim raporunun etkin bir konsolidasyonu olarak şekillendiğini söylemek yanlış olmaz. Entegre Raporlama, Temmuz ayının başında İş Yatırım olarak kurumsal üyesi olduğumuz ve benim de Sermaye Piyasaları Çalışma Grubu Başkanlığı görevini yürüttüğüm Türkiye Kurumsal Yönetim Derneği (TKYD)’nde gündeme geldi ve bu kapsamda IIRC’nin Entegre Raporlama Çerçevesi Taslağı’na katkı sağlanmaya çalışıldı. On gün kadar önce de konu Borsa İstanbul tarafından şirketlere ayrıca aktarıldı ve taslak hakkında görüşlerin IIRC’ye iletilmesi talep edildi.
Paylaşmaya ve basit bir şekilde bilgi vermeye çalıştığım Entegre Raporlama’nın yakın gelecekte Türkiye dahil tüm dünyada uygulamaya geçmesi bekleniyor. Bu nedenle benim de kişisel olarak çok önemli bulduğum Entegre Raporlama hakkında şirketlerin bugünlerden başlayarak bilgi edinmesinin önem arz ettiğini düşünüyorum. Dilendiği takdirde Entegre Raporlama ile ilgili detaylı bilgiye http://www.theiirc.org/ adresinden erişilebileceğini de hatırlatmak isterim.
Ozan Altan
Müdür Yardımcısı | Yatırımcı İlişkileri