Avrupa Birliği üyeliği, düşük vergiler, Güney Kıbrıs Sermaye Piyasası Kurulu’nun uyguladığı regülasyon yapısı ve coğrafi konum nedeniyle, Güney Kıbrıs senelerden beri çoğunluğunu FSA’e bağlı Foreks brokerlarının iştiraklerinin oluşturduğu kurumlara kucak açmıştı. Global piyasalardaki foreks işlemlerinin %20’ye yakın bir kısmının, ülkedeki lisanslı Foreks şirketlerinin hesapları üzerinden muhasebeleştirildiği Güney Kıbrıs’ta, Avrupa Birliği ile üzerinde kabul edilen B planı ile olası bir finansal çöküşün şimdilik önüne geçebildi. Henüz detaylar açıklanmamış olsa da €100,000 üzerindeki mevduatlardan ciddi bir oranda yasal kesintinin alınmasına kesin gözüyle bakılıyor. Ayrıca, Güney Kıbrıs bankacılık sisteminde de önemli yapısal değişikliklerin yapılması öngörülüyor. Bu nedenle Güney Kıbrıs’taki Foreks brokerları açısından 25 Mart itibariyle yeni bir dönem başlıyor.
Uluslararası piyasalarda da aktif olan ve Güney Kıbrıs’ta da operasyonlarını sürdürmekte olan Foreks brokerları ardı ardına, yatırımcı teminatlarının Güney Kıbrıs dışındaki bankalarda sakladıklarına yönelik açıklamalar yapmaktalar. Ancak, zaman geçtikçe sepetin içerisinden çürük elmalarda çıkacaktır. MF Global gibi şirketlerin Amerika gibi Dünya’nın önde gelen finans merkezlerinden birinde yatırımcı teminatları üzerine oynadığı oyunların bir benzerinin, Avrupa Birliği ülkeleri arasındaki faiz farkları nedeniyle Güney Kıbrıs’ta yaşanmadığını söylemek gerçek dışı olacaktır. Bu nedenle özellikle halka açık olmayan Foreks kurumlarının açıklamalarının da ne denli güvenilir olacağını, ileriki dönemde daha net olarak görme imkanımız olacaktır.
Haliyle her kriz ortamı fırsatları da beraberinde getirmektedir. Banka mevduatlarına uygulanacak vergi nedeniyle, önümüzdeki dönemde yatırımcıların paralarını yatırmadan önce çalışacakları kurumların menşeilerini dikkatle gözden geçirmeleri beklenmelidir. Bu nedenle CYSEC’e kayıtlı olan foreks kurumları mevcut operasyonlarını yeniden değerlendirerek başka finans merkezlerine doğru yönelmeleri, değerlendirilecek opsiyonlar arasında yer alabilir. Bu kapsamda da İstanbul neden, Dubai ya da Malta gibi opsiyonlar arasında yer almasın?
Geçtiğimiz seneden beri Sermaye Piyasası Kurulu’nun kontrolünde Türkiye’de Kaldıraçlı İşlemler piyasası, teminatların Takasbank nezdinde saklandığı bir yapıda şekillenmektedir. Kaldıraçlı işlemlerin regülasyon kapsamı altına girmesi yeni bir gelişme olmasına rağmen, 2012’de ulaşılan işlem hacmini mevzuattaki değişikliklerin hedefe yaklaştığının bir göstergesi olarak kabul etmek gerekir. Yurt içinde hizmet veren aracı kurumların uyması gereken kuralların bir önceki blog yazımda değindiğim şekilde sıkılaştırılması da yurtiçi piyasada foreks işlemlerine yönelik algıyı güvenilir hale getirmek için önemlidir.
Peki İstanbul’u önemli foreks merkezlerinden biri haline getirmek için mevcut altyapı yeterli midir? Bu sorunun cevabı hayır olacaktır. İlk etapta özellikle yurtdışında yerleşik olup kaldıraçlı işlemler yapan yabancı bireysel ve tüzel yatırımcılara hizmete verecek bu tip kurumlara yönelik yeni bir mevzuat çatısının hazırlanıp, hali hazırda yurtiçi aracı kurumlara uygulanan yapıdan net bir şekilde ayrılması gerekmektedir. Yurt içindeki yatırımcılara aracılık edebilmek için gerekli sermaye yeterliliği, kaldıraç sınırlaması, ve özellikle vergi konularında aracılık alanı sadece yurtdışı yatırımcılar olacak kurumlara yönelik esneklikler getirilerek yabancı Foreks kurumlarını Avrupa Birliği çatısı dışındaki bir yapıya çekebilmek için cazip hale getirilmelidir.
Türkiye’deki sağlam bankacılık sistemi, İstanbul’un internet dağıtım noktalarından biri olması ve global piyasalardaki krizlere rağmen Türkiye’nin yatırım yapılabilir kredi notuna yükseltilmesi, alternatif olarak öne çıkan diğer merkezlere göre İstanbul’un açık ara öne çıkarmaktadır. Bu nedenle, hem coğrafi konumumuz hem de bölgesel finans merkezi vizyonu doğrultusunda, yurtdışındaki yatırımcıların işlemlerini karşılayan kurumlara yönelik temelde atılacak yenilikçi adımlarla, Foreks piyasalarında da “Bridge together” sloganıyla neden öne çıkmayalım?
Cüneyt Akdemir
Müdür Yardımcısı | Uluslararası Piyasalar