Uzun bayram tatiline girerken küresel piyasalarda hava değişiyor. Dünya borsaları gerilerken, ABD tahvil piyasası ralli yapıyor, dolar güçleniyor. Ne oluyor? Geçici bir yaz fırtınası ile mi karşı karşıyayız? Yoksa reflasyon hikayesi bozuluyor mu?
Önce durum tespiti yapalım. Dünya borsaları neden satılıyor? Fed şahin sinyaller mi veriyor? Açıklanan verilerde bir zayıflık mı var? Şirket karları mı kötüleşiyor? Hayır! Vaka sayılarının yeniden artmaya başlaması dışında makro cephede bir kötüleşme yok. Vaka sayısındaki artıştan endişe etmeli miyiz? Aşılanmanın yüksek olduğu ABD, İngiltere, İspanya, Portekiz gibi ülkelerde son dönemde vaka sayısındaki yükseliş endişe verici. Yakından izlenmeli. Ancak sağlık sistemini etkileyecek, ekonomiyi durduracak bir tehdit henüz söz konusu değil.
Aşılanma delta varyantının yayılmasını durduramıyor. Ancak öldürücülüğünü azaltıyor. Aşılanmanın yüzde 60’a yaklaştığı gelişmiş ülkelerde vaka sayısı dip seviyelere göre üç dört kat artmasına rağmen can kaybında önemli bir yükseliş görülmüyor. Dolayısıyla delta varyantı nedeniyle reflasyon senaryosundaki bozulmaları alış fırsatı olarak kullanma eğilimindeyiz. Salgın nedeniyle can kaybının yeniden tırmanmaya başladığını görmeden görüşümüzü değiştirmeyeceğiz.
Gelişmekte olan ülkelerde durum biraz daha farklı. Bu ülkeler aşılamada gelişmiş dünyanın gerisinde kalmaya zorlandı. Vaka sayısı ve can kaybı son dönemde artan iki önemli örnek görüyoruz. Güney Afrika Cumhuriyeti ve Rusya ciddi bir salgınla karşı karşıya. Delta varyantı bu ülkelerde hem vaka sayısını hem de can kaybını yükseltiyor. Bu iki ülkeyi Avrupa’dan ayrıştıran ortak özellik aşılamada geride kalmaları.
Türkiye bu tabloda nerede duruyor? Avrupa ile gelişmekte olan ülkeler arasında bir yerdeyiz. Vaka sayımız son dönemde yükselmesine rağmen halen Avrupa’da çoğu ülkenin gerisinde. Can kaybı gönlümüzden geçenin üzerinde ama gelişmekte olan ülkelerden çok daha aşağıda. Aşılama oranında önümüzdeki bir ay içerisinde çok daha iyi bir yerde olacağız. Delta varyantı bizi sağlığımız açısından endişelendirmeli. Güney Afrika ve Rusya verisi bunu net bir şekilde söylüyor. Bu yüzden geciktirmeden ikinci doz aşı randevumuzu almalıyız. Buna karşın ekonomi ve piyasalar açısından bir endişemiz yok. Türkiye salgına karşı Avrupa’daki çoğu turizm merkezinden daha güvenli bir konumda. Temmuz, ağustos, eylül aylarında turizm gelirlerinde önemli bir sıçrama bekliyoruz.
Sevdiklerinizle yeniden bir arada olmanın heyecanını yaşadığınız sağlık, huzur, mutluluk dolu bir bayram diliyoruz.
Serhat Gürleyen
Direktör | Araştırma