FED’in QE’yi bu yıl içinde azaltabileceği beklentisi ve ekonomide yaşandığı iddia edilen toparlanma , ki katılmıyorum, ara ara 1994 örneğini gündeme getiriyor. Bu tarihte ABD S&L krizinden yeni yeni çıkmış, Almanya birleşme sorunu ile uğraşırken ERM çökmüş ve bir kur krizi yaşanmış, ve o dönemde göre (1980lerde yüksek enflasyon yaşanması nedeni ile) düşük bir FED faizinde karar kılınmıştı.
Şubat 1994 toplantısında ise FED piyasaları terste bırakacak bir hareket yaptı ve faizleri 25 baz puan arttırdı. Bonocuların veya Soros severlerin yakından tanıdığı Druckenmiller 2 günde 650 mn dolar (Sorosun Sterlinde yaptığı paranın yarısı) sildi. Avrupa ve Asyada sabit getirili piyasalar sarsılırken sigorta şirketleri ciddi zararlar yazdı. Dönemin ünlü hedge fonlarından Steinhardt Partners carry trade pozisyonundan (herkes kısa vadeli borçlanıp uzun vadeye yatırmıştı) 900 mn dolar zarar etti.
22 Mart toplantısında “Maestro”dan ikinci 25 baz puanlık artış geldi ve bu kez hisse , FX demeden tüm piyasalar darbe yedi. Ekte getirilerdeki yükselişin hızı ve büyüklüğü görülebilir.
Bugün bu dinamiklerden çok uzaktayız. Faiz arttırımı elbette söz konusu bile değil. Olası bir panik FED’in QE’yi bitirmesi veya azaltması ile başlayacaktır. Ancak 1994’ten FEDin adımları tamamen sürpriz niteliği taşırken bugün FED her türlü şeffaflığı göstermeye çalışıyor. O dönemde enflasyon ciddi bir sorun olarak görülürken bugün , şimdilik olmak kaydı ile, FED’i, harekete geçirecek seviyelerden uzakta. NFP karşılaştırması yaptığımızda da benzer bir noktada olduğumuzu söylemek zor.Bir diğer artı da o dönemde carry trade’in yoğun bir kaldıraç ile götürülüyor olması. Şu anda kasabadaki oyun bu değil.
Ancak yine de bireysel yatırımcılar dahil global olarak ciddi bir poisyon tutulduğu inkar edilemez ” The yield to maturity on speculative- grade corporate bonds worldwide fell to an unprecedented 5.96 percent yesterday, the first time the figure has dropped below 6 percent.” . FED’in getirilerin yükselmesini istemediğini biliyoruz ancak en büyük alıcı olan FED aradan çekildiğinde belli bir oranda yükseliş kaçınılmaz olacaktır. Volatilite çok düşük, Merkez Bankalarına güven çok yüksek, spreadler aşırı daralmış durumda.
Ekonomik koşulların 1994’ten çok farklı ve şu anda inanılandan daha zayıf olduğunu düşündüğümden ben de 1994 örneğinin bire bir takip edileceğini sanmıyorum. Ancak 2 nokta önemli. Birincisi o dönemde faiz yükselişi hisse rallysini durduruyor ancak bitirmiyor. Orta vadede bu görüntünün yine geçerli olacağını düşünüyorum. İkincisi o dönemde bonolar genel bir boğa piyasası içindeydi. Bugün ise 2012 son çeyreğinde tarihi dibini yaptı ve ayı piyasasının henüz başında. Bu nedenle para kamudan özele doğru hareketini sürdürecek.
Şant Manukyan
Müdür | Uluslararası Piyasalar