Girişte kısaca EC (seçiciler kurulu) konusundan bahsetmek istiyorum. Öncelikle işin içinde komplo teorisi aramaya gerek yok. Ortada katı monarşi ve gevşek bir monarşi alternatiflerinin olduğu bir dönemde Başkan-Senato ilişkisi-küçük/büyük eyaletler-çoğunluk/azınlık dengesini korumak için akla gelen bir uygulamadan bahsediyoruz. Buna göre Temsilciler Meclisinde sahip olunan koltuk sayısı (toplamda 435 ve nüfusa göre dağılıyor) +100 Senato koltuğu (herkeste 2’şer var) + 3 adet DC. Yani 538 seçici var. Bir nevi her eyalette başkanlık secimi yapılıyor ve sonra toplu bir ana başkan seçiliyor. Bunun için 270 oya ihtiyaç var.
Anayasal olarak mecburiyet olmasa da 27 eyalette seçiciler “temsil ettikleri” parti adayına oy vermekle yükümlü. Ancak geri kalan eyaletlerde de çoğu zaman etik olarak bu kural uygulanıyor. 2 eyalet dışında tüm bölgelerde “kazanan hepsini alır” kuralı var. Örneğin Calif 53+2 seçiciye sahip ve kazanan parti hepsini alıyor. 2 eyalette ise secim bölgesine göre dağıtım söz konusu. Yani 2R-1D vice versa olabilir. Merak edenler için bunlar Maine ve Nebraska
En son Bush-Al Gore yarışmasında ABD genelinde toplam oyu Gore almasına rağmen Florida seçicilerini Bush kazandığı için başkan olmuştu. Aklınıza gelebilecek olan bir soru: “538 çift sayı olduğuna göre 270 yakalanamazsa ne olur, yine mahkeme mi karar verir yoksa secim mi yenilenir” şeklindeydi. Cevap hayır, Başkanı Temsilciler Meclisi VP’yi ise Senato seçer. Oldu mu? Evet.
Haftaya ABD ile saat farkımız yeniden değişeceğinden kolay yola kaçarak tüm saatleri (son cümle haric) ABD ET standartlarında veriyorum. Sadece başkan değil senato vs de seçiliyor ancak o konuya değinmiyorum.
Saat 06:00’da Doğu Yakasında sandıklar açılmaya başlanacak.
Saat 19:00’de Georgia, Indiana, Kentucky, South Carolina, Vermont ve Virginia sandıklarım kapanacağı ilk eyaletler. Virginia başkanlık yarısı Indiana ise senato konusunda ilk göstergeler olarak takip edilebilir.
19:30 North Carolina, Ohio ve West Virginia’da sandıklar kapanıyor. Önceki gün de paylaştığım gibi K. Carolina başabaş gittiği için başkanlık açısındna kritik bölgelerde.
20:00 16 eyalet + DC sandıkları kapanacak
20:30 Arkansas geliyor.Trump sevinecektir.
21:00 Aralarında Arizona, Colorado, Texas ve Wisconsin’in bulunduğu 14 eyalette daha sandıklar kapanıyor
22:00 4 Eyalette daha secim bitiyor. Aralarında Utah en kritik eyalet olabilir. Cumhuriyetçi geçmişine rağmen Mormonlar Trumptan pek hazzetmiyor.
23:00 5 Eyalette daha sandıklar kapanıyor, biri California olduğundan Clinton 55 oyu cebe atmış olacak.
01:00 Çarşamba- Alaska’da da sandıklar kapandı.
Bizim saatimizle , gerçekten başa baş bir yarış varsa, Çarşamba günü 07:00-08:00 gibi durumun netleşmesini bekliyorum.
Gelelim sık sorulan bir soruya. Hangi varlık nasıl tepki verecek. Kişisel olarak olası bir Trump zaferini ilk şoktan sonra ABD varlıkları için negatif görmüyorum. Aynı zamanda sadece Başkanlar üzerinden konuyu tartışmak da orta vadede son derece hatalı. Kongrenin kimin kontrolünde olacağı da çok çok kritik olacak. Ancak yine de “sonraki gün” fiyatlaması sadece Başkanın ismine bağlıdır diyebiliriz. Varlık sınıflarını gruplar ve çok kısa vadeli bakarsak:
Trump
Kurlar: Peso, Yuan ve CAD doğrudan kötü etkilenecek olanlar, EM kurları dolaylı olarak negatif etkilenecek, JPY,CHF ve Euro kısa bir süre için yükselecek. Ancak Trump iktidarının dolar pozitif olduğunu düşündüğümden bu bir fırsat olacaktır.
Bonolar: İlk anlarda oluşacak olan kaotik ortam nedeni ile bonolar değer kazanacaktır. Sonrası Çin ile olacak kavganın büyüklüğüne, vergi indirimlerine, gerçekten büyük bir altyapı yatırımı olacaksa verilecek açıklara ve FED ile olacak kavganın büyüklüğüne bağlı. Ancak görüşüm orta vadede getirilerin her iki isim altında da yükselişe devam edeceği.
Hisseler: Sat. Endekse balon diyen ve piyasanın güven duymadığı bir aday secimi kazanırsa ilk reaksiyon çok sert bir satış olacaktır. Brexit dibine doğru bir hareket bekliyorum Ardından Obamacare’i yırtıp atacağım dediği için ilgili sektörlerde, petrol/kömür hisselerinde ve vergi indiriminden doğrudan faydalanacak olan şirketler yukarı hareket göreceğiz. Ancak ticaret ve ilgili sektörler negatif etkilenecektir. Altyapı projelerine bağlı olarak ilgili sektör hisseleri direnecektir.
VIX: Sert yukarı
Emtia: Altın-Gümüş al. Kömür al,İran ile ilgili söylemi nedeni ile Petrol al ancak sektörün önündeki engelleri kaldıracağından çok beklemeden satı. Altyapı konusu netleşirse doğrudan Bakırla ilişki kurulacağından al.
Clinton
Kurlar: Peso’da çok net bir rahatlama olacaktır en net Trade bu olmasına rağmen çok çok hızlı tuşa basmalısınız, herkes ve tüm robotlar hazır olacaktır.. Diğer kurlarda ise son günlerde yapılan primin hemen geri verilmesini beklemiyorum (özellikle Euro) ancak dolar sınırlı ölçüde değer kazanacaktır. EM’lerde de genel bir gevşeme görülecek. Ardından dolar yeniden yeni zirvelere gidecektir.
Bonolar: Faiz artışının önünü açmış olacağından ve piyasada hisse senedine dönüş iştahı artacağından ABD getirileri yükselecek yani bonolar satış yiyecektir. Ancak yeni bir FED başkanı,Çin ile kavga gibi konular rafa kalkacağından yükseliş kontrollü olacaktır.
Hisseler: “rahatlama rallysi” hemen kendisini gösterecektir. Ancak “Trump satışına” göre çok daha sınırlı kalacaktır. Böyle bir durumda 2180-90 aşılana kadar beklenebilir. Warren bankalarla ilgili herhangi bir sorumluluğun başına getirilecekse ilk aşamada finans sektörü satış yiyecektir. İlaç şirketleri de kötü etkilenecek diğer bir sektör.
VIX: Sert düşüş
Emtia: Altın ve gümüşte kar realizasyonları gelecektir. Demokratların genel çevreci yaklaşımı nedeni ile petrol ve Trump umutlarının sönmesi ile kömür satış yiyecek iki emtia.
Söz konusu tradeler büyük ölçüde konsensus tradeler olduğundan hareketlerin abartılı olması söz konusu olabilir. Özellikle kaldıraçlı ürünlerde pozisyon-teminat ilişkisi yani para yönetimi çok kritik olacak.
Senato ve TM’in yapısı vergiler, altyapı yatırımları vs gibi kritik kararlarda öne çıkacağından D/R bir başkan ve fakat R/D kontrolünde bir kongrenin D/R kontörlüde bir kongreye oranla varlık fiyatları üzerinde çok daha farklı etkileri olacaktır.
Salı günü secim öncesi yukarıda bahsettiğim varlıklar açısından kritik seviyeleri de paylaşacağım. Zaten secimi 24 saatlik coverage ile CNN,FOX ve İş Yatırımdan izleyebilirsiniz.
Şant Manukyan
Müdür | Uluslararası Piyasalar Hisse Senedi ve Türev